1.Fan/Taraftar Token Nedir?

Taraftar Token; spor kulüpleri ile taraftarlar arasında etkileşimi arttırmak ve taraftarlara söz hakkı verilerek çeşitli konularda oylamaya katılmalarını sağlayan ve fikirlerini beyan etmelerine izin veren bir utility token çeşididir. Kripto varlık platformlarında bir coin’e bağlı olarak çıkartılan ve işlem gören bu tokenlar; diğer utility tokenlar gibi alım-satım faaliyetlerine konu olabilmekte ve değerleri arz ve talebe göre değişkenlik gösterebilmektedir. Taraftar Tokenlar adına çıkartıldıkları spor kulüpleri ile doğrudan ilişkili oldukları için spor müsabakaları, yönetim değişikliği, borsada işlem görenler için değer değişiklikleri gibi faktörler bu tokenların değerinde hızlı yükseliş ve düşüşlere sebep olabilmektedir.
Taraftar Tokenlarının ortaya çıkışı birçok sebebe bağlı olmakla birlikte şüphesiz taraftarların spor kulüplerine bağlılığını arttırma amacı bunların başında gelir. Büyük bütçeli bir sektör olan eğlence sektöründe de faaliyette bulunmak isteyen spor kulüpleri; halihazırda var olan kitlelere ulaşma becerileri ile dijital dünyada da varlıklarını ortaya koyarak marka değerlerine ve dolayısıyla spor kulübünün değer artışına katkıda bulunmuş olurlar. Bu amaca ulaşmada; Taraftar Tokenlar dijital ortamdaki varlıklar olduğu için hem çok sayıda kişiye ulaşmayı kolaylaştırmış hem de taraftarlar bakımından kulüplerle aralarındaki bağlılığı arttıran birçok bağlı yan hak ile çıkartılmıştır.

2.İş Ortaklığı Modeli

Taraftar Token’ın ilk halka arzı (ICO) aşamasında; halka arz eden Şirket ile adına token çıkartılan spor kulübü arasında bir iş ortaklığı (partnership agreement) anlaşması imzalanır. Bu anlaşma kapsamında; spor kulübü kendi marka değerini ve bu marka değerine bağlı olarak spor endüstrisindeki pazar payını iş ortaklığına konu eder. Şirket ise; yerli ve yabancı örneklerinde de olduğu gibi, belirlenen coin bazlı taraftar token’ın hazırlanması ve listelenmesi sürecini yönetir. Diğer bir deyişle; taraftar token, platform tarafından sunulana kadar olan süreç boyunca tüm teknik altyapının hazır edilmesi ve ürün olarak adlandırılabilecek olan taraftar token’ın satışa sunulması bölümünü üstlenmektedir.
Bu süreçlere ulusal örnek olarak; Türk pazarında faaliyet gösteren kripto varlık platformu sağlayan şirketler örnek gösterilebilir. Yerli bir şirketin Brezilya Futbol Federasyonu, Türkiye Basketbol Federasyonu ve süper ligde yer alan birden fazla futbol takımı ile yapmış olduğu iş ortaklığı anlaşmaları mevcuttur. Şirketler yapmış oldukları bu iş ortaklığı çerçevesinde; çoğu zaman spor kulüpleriyle sponsorluk anlaşmaları da imzalayarak hem kendi marka tanınırlıklarını artırmakta hem de sektörün tanınmasına katkı sağlamaktadırlar. Sadece yaygın olan spor dallarında değil, Formula1, MotoGP, E-sports gibi sektörlerde de sponsorluklar ile şirketler; marka değerine ve taraftar tokenlarının tanınırlığına katkıda bulunmakta ve her çeşit spor taraftarının ilgisini çekebilecek büyük bütçeli iş birliklerine imza atmaktadırlar.
Özellikle futbol takımlarında sıkça rastlanan forma ana sponsorluğu; Inter Milan futbol takımının kendi taraftar tokenı ($INTER) formasının ön kısmında reklam amaçlı olarak yer alması ve Formula1 de sürücü kasklarında ve araçlarda logo sponsorluğu örnek verilebilmektedir.
 

3.Taraftar Token Nasıl Alınır?

Platform kullanıcıları; Şirket ile bir platform kullanım anlaşması imzaladıktan sonra; platform üzerinden çeşitli token alım-satım işlemleri gerçekleştirebilmektedirler. Bu kapsamda; taraftar tokenları da bu alım-satım işlemlerine konu olabilmektedir. Birçok örnekte; taraftar token sahipleri, token’ın işlem gördüğü platform uygulaması üzerinden; spor kulüplerine ilişkin oylamalara katılarak fikirlerini beyan edebilecek ve çeşitli kararlarda söz sahibi olabilecek şekilde süreç kurgulanmıştır. Bu sayede; spor kulübü kendi taraftarları ile kurduğu bağı pekiştirerek daha çok kişiye ulaşacak, kulüplerin tanınırlığı ve dijital dünyada pazar payı artacaktır.
Taraftar Token sahiplerine kulüplere ilişkin birçok konuda söz sahibi olmaları vaat edilmektedir. Bunlardan birkaçı; futbol takımlarında gol atıldığında kutlama şarkısının seçimi, takım kaptanının kol bandına yazılacak slogan, takım otobüsünün tasarımı gibi süreçlerde taraftarların katılımı sağlanarak hem anket yoluyla oy vermeleri hem de ödül adı altında takım oyuncularıyla tanışma, VIP stadyum gezileri, takım oyuncuları tarafından imzalı çeşitli ürünler kazanılması veya spor kulübüne ait ürünlerde indirimli şekilde satın almalarının önü açılmaktadır. Taraftar Tokenları spor kulübü ile satın alan kişi arasındaki bağı kuvvetlendirecek ve taraftarlara kendilerini takımın önemli bir parçası gibi hissettirecek şekilde tasarlanmıştır.

4.Taraftar Token Çıkartılırken Taraflar Arasındaki İlişki Nedir?

Taraftar Tokenları için kripto varlık platform sağlayıcı şirketin spor kulübü ile yapacağı iş ortaklığı anlaşması çerçevesinde; taraftar tokenlarının ihracı başlatılır. Tokenlar; ihraç edildikten sonra, token sahipleri için hangi hizmet ve hakların tanınacağı ve bu hizmet ve hakların ifası sırasında ortaya çıkabilecek herhangi bir sorunda tarafların sorumluluk alanları iş ortaklığı anlaşması çerçevesinde belirlenmelidir.
Token alım-satımlarında teknik ve altyapı hizmetlerinden doğan ve hizmetin gereği gibi ifa edilememesiyle sonuçlanan durumlarda sorumluluğun platform sağlayıcısı şirkette olduğu açıktır, fakat anketlerde oy kullanmak gibi yan hakların kullanılacağı bu prosedürde dünya örneklerinde; spor kulüpleri taraftar ile bire bir muhatap olmayıp kripto varlık platform sağlayıcı şirketin aplikasyonları üzerinden bu yan hakların tesisini gerçekleştirmektedir. Şirket bu süreçte; taraftar tokena bağlı hak ve ödüllerin tesis edilmesinde bir aksama gerçekleşir ve bu aksamaya spor kulübü sebebiyet verirse bu takdirde; token sahibinin zararının tazmini hususunda Şirket, spor kulübüne bu zararı rücu edebilir.Bu ilişki çerçevesinde gerçekleştirilecek tüm rücu ve sorumluluk alanlarına ilişkin süreçler iş ortaklığı anlaşmasınca tespit edilir. Spor kulübünün kendi dijital alt yapısı, aplikasyonu kullanılarak örneğin spor kulübüne ilişkin oylama gibi yan hakların kullanılması söz konusu olduğunda ise; sorumluluk spor kulübüne ait olacaktır.



 

5.Sonuç

Taraftar Tokenları Utility Token denilen Token çeşidinin bir alt türü olup; yatırım amacıyla değil alım-satım faaliyetlerine konu olacak şekilde çıkartılan bir kripto varlıktır. Kripto varlıklar ise Türk Hukukunda; Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik (‘Yönetmelik’) kapsamında; Yönetmeliğin 3. Maddesinde ‘dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıklar’ şeklinde tanımlanmıştır. Halihazırda mevzuat çalışmaları kripto varlıklar özelinde devam etmekte olup; gelecekte yapılacak olan kanuni düzenlemeler kapsamında taraftar tokenlarının da düzenleme alanında kendine yer bulması beklenmektedir.